خبرهای جماعت
خبرهای اصلاحوب
خبرهای ورزشی اصلاحوب
حقّ و دین از نگاه کاک احمد

عرفان حسینپناهی
دین، معنویت، خوبی و حقّ همگی ریشهای خدایی دارند و خداگونه هستند، به عبارت دیگر حقّ و خوبی یا دین و معنویت جلوههایی از خداوند هستند و هر اندازه بهسوی این ارزشها رهسپار شویم، به همان اندازه انسانیتر میشویم و لیاقت محبوبیت باری را پیدا میکنیم.
کاک احمد دین را در خدمت انسانیت انسان میداند از او میخوانیم: «دین با معانی مختلفی که دارد و سادهترین معنیاش این است: نظام و شریعت و برنامهای که انسانیّت انسان را اداره میکند به اعتبار حیات دنیایی انسان.»
پایایی و پویایی مقاصد شریعت

گفتوگو از: شهر خدا
اشاره: «مقاصد شریعت» یا «فقه مقاصد شریعت» عنوان بابی است در اصول فقه که به تعلیلپذیری یا تعلیلناپذیری احکام شرعی و یا توسّعاً درباب مقاصد و اهداف دین میپردازد. بانی و تئوریپرداز این نظریه، فقیه مالکی، ابواسحاق شاطبی اندلسی(٧٣٠-٧٩٠ ه.ق) در قرن هشتم هجری است. ماهنامهی «شهر خد»ا، در جهت واکاوی و تبارشناسی این نظریّه، گفتوگویی با دکتر وصفی عاشور ابوزید داشته است. اصلاحوب به جهت اهمّیّت موضوع، آنرا عیناً بازنویسی نموده و در اختیار علاقهمندان به این مباحث، قرار میدهد.
دکتر وصفی عاشور ابو زید متولّد ١٩٧٥مصر، متخصّص پژوهشهای دینی، فقه، اصول فقه و نظریّهی مقاصد است. وی افزون بر اینکه در دهها سمینار علمی- پژوهشی در زمینەی فقه و اصول در سطح جهان مشارکت داشته است، دارای ٢٨ اثر چاپشده است. آنچه در پی میآید پاسخهای ایشان به پرسشهای «شهر خد»ا است.
مقاصد شریعت از دیدگاه اصولیون قدیم و پژوهشگران معاصر

عثمان عمری- اشنویّه
چکیده
مقاصد شریعت از جمله موضوعات مهمّی است که در علم اصول فقه از جایگاه ویژهای برخوردار است. چون شارع مقدّس به خاطر حفظ این مقاصد شریعتش را نازل کرده است؛ پس فقیهان مسلمان باید احاطهی کافی بر آن داشته باشند.
فقهای قدیم کما بیش این موضوع را مورد توجّه قرار داده و تقسیم بندیهای گوناگون برای آن بهدست دادهاند. آنان در پژوهشهایشان بیشتر به عقاید، مسائل بنیادین دین و امور دنیوی توجّه نمودهاند.
بررسی کلی نماز و تفسیر سوره فاتحه-پارهی دوّم

استاد ناصر سبحانی
تفسیر سوره حمد
﴿ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٢﴾ (٢٦): معنای حمد و رب العالمین توضیح داده شد. در این عنوان، پیوند میان آنها شرح داده شده است. هنگامیکه گفته میشود: الحمد للهادی؛ یعنی چون هادی است حمدش میکنیم. پس در ﴿ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٢﴾ دو امر ارزشمند است: یکی این که لفظ الله آورده شده؛ و الله ذاتیاست که صفات جلال و اکرام دارد؛ پس بی در نظرگرفتنِ یک صفت خاص با همین کلیت و اجمال، مستحق حمد است؛ و در برابرش بایستی موضع حمد گرفت. پس از آن که – به طور عام – استحقاق حمد را برای او بیان کرد، تعبیر رب العالمین آورده میشود؛ زیرا گفتیم به هریک از این دو دسته از صفات – جداگانه – نیز حمد تعلق میگیرد.
گفتوگو
![]() |
![]() |
![]() |
گزیده اخبار و مقالات
از طریق این فرم لینک های پیشنهادی خود را برایمان ارسال کنید.
- روشنفکری دینی چه میگوید؟ صدیق قطبی - صدای اندیشه - 1397/11/28
- روشنفکری دینی چه میگوید؟ صدیق قطبی - صدای اندیشه - 1397/11/28
- نوجوانان و دینباوری - صدانت - 1397/11/28
- توهّم خلود و یكنواختی - تابش - 1397/11/25
- حقوق قرآن بر مسلمان - تابش - 1397/11/14
- روسیه در مقام گزارشگر! صابر گلعنبری - نگاه دیگر - 1397/11/01
- یادی از محمد قاضی مترجم نامدار کورد - سقز رووداو - 1397/10/24
- گفتوگوی سوز محراب با دکتر ژیلا مرادپور فعّال مذهبی کُرد - سۆزی میحراب - 1397/10/23
- شادی و سرور از دیدگاه قرآن - تابش - 1397/10/17
- زندگینامهی شیخ سعید نورسی در نگاهی گذرا - منبع: صفر ولدبیگی، تأثیر اندیشههای سیاسی ـ اسلامی بدیع الزّمان سعید نورسی بر اسلام سیاسی ترکیه با تأکید بر حزب عدالت و توسعه، تهران: نشر احسان ١٣٩٥ - 1397/10/17
- مرگ انسان و اخلاق پزشکی - سایت فرهنگی نیلوفر - 1397/10/14
- استاد زاهد شریفی از اساتید علوم دینی پیرانشهر: اصولاً کار ماموستا دعوتگری است - سۆزی میحراب - 1397/10/12
◆ مصاحبه

گفتوگو از: شهر خدا 1397/11/24
اشاره: «مقاصد شریعت» یا «فقه مقاصد شریعت» عنوان بابی است در اصول فقه که به تعلیلپذیری یا تعلیلناپذیری احکام شرعی و یا توسّعاً درباب مقاصد و اهداف دین میپردازد. بانی و تئوریپرداز این نظریه، فقیه مالکی، ابواسحاق شاطبی اندلسی(٧٣٠-٧٩٠ ه.ق) در قرن هشتم هجری است. ماهنامهی «شهر خد»ا، در جهت واکاوی و تبارشناسی این نظریّه، گفتوگویی با دکتر وصفی عاشور ابوزید داشته است. اصلاحوب به جهت اهمّیّت موضوع، آنرا عیناً بازنویسی نموده و در اختیار علاقهمندان به این مباحث، قرار میدهد.
دکتر وصفی عاشور ابو زید متولّد ١٩٧٥مصر، متخصّص پژوهشهای دینی، فقه، اصول فقه و نظریّهی مقاصد است. وی افزون بر اینکه در دهها سمینار علمی- پژوهشی در زمینەی فقه و اصول در سطح جهان مشارکت داشته است، دارای ٢٨ اثر چاپشده است. آنچه در پی میآید پاسخهای ایشان به پرسشهای «شهر خد»ا است.
◆ دین و دعوت

وصفی عاشور ابوزید ترجمه: اصلاحوب 1397/11/28
شخصی دربارهی ورد رابطهی امام حسن البنا که اخوان پیش از غروب آفتاب میخوانند سؤال کرد: آیا این ورد بدعت است؟ دلیلش چیست؟ لطفاً توضیح دهید که بدعت چیست و چگونه آن را بشناسیم؟
قبل از پاسخ باید بگویم که من تنها کاری که انجام دادهام جمعآوری و مرتّب کردن نظرات بوده است و ترجیح دادم پاسخم را منتشر کنم.
اینک پاسخ من:
الحمد لله والصّلاة والسّلام علی رسول الله، امّا بعد: قطعاً موضوع بدعت و سنت یک موضوع حسّاس است و علماء در این زمینه از قدیم نظرات مختلف داشتهاند البتّه مسأله برای آنان روشن بوده است. امّا امروزه مردم قدری سردرگم هستند و دامنهی اختلاف گستردهتر است. این مسأله واکنشهای ناگواری را در میان مسلمانان داشته است چنان که گاهی همدیگر را به فسق متّهم میکنند.
◆ اندیشه

صدیق قطبی 1397/11/27
سگ، در سه مذهب امامیه، شافعیه و حنبلیه نجاست ذاتی دارد، اما در مذهب مالکیه طاهر است و میتوان در لباسی که سگ آن را زبان زده نماز خواند. مالکیه تنها قایل به شستشوی ظرفی هستند که سگ آن را زبان زده و این حُکم را هم نه از سرِ نجس دانستن سگ بلکه از روی تعبد و امتثال امر انجام میدهند. در مذهب حنفیه نیز سگ، نجاست عینی ندارد و تنها گوشت، آب دهان و غذایِ نیمخوردهی آن نجس است و موی و پوست سگ، طاهر است.
بهرغم نظرات فقهی موجود، پیامبر خدا با نقل واقعهای برای یاران خویش، ما را به چشمانداز دیگری نیز توجه میدهد. این حکایت را که در مراجع معتبر حدیثی آمده است از زبان شیرین سعدی بشنویم:
◆ اهل سنت ایران

محمّدعلی ابطحی 1397/08/28
باید باور کنیم که سنّیها سرمایهی بزرگی برای ایران هستند.
معمولاً هفتهی وحدت فرصتی است برای گفتوگو در مورد وحدت شیعه و سنّی با یک نگاه تاریخی به دو باور در مورد میلاد پیامبر اعظم حضرت محمّد بن عبدالله. صد البتّه این کلمهی وحدت با تسامح گفته میشود. قرار نیست نه سنّی شیعه شود و نه شیعه سنّی. امّا من از یک نگاه دیگر در هفتهی وحدت به وجود سنّیها در ایران اشاره دارم.
◆ فرهنگی

محمود محمودی -مریوان 1397/09/08
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
ٱقۡرَأۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلَّذِي خَلَقَ. خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ مِنۡ عَلَقٍ. ٱقۡرَأۡ وَرَبُّكَ ٱلۡأَكۡرَمُ. ٱلَّذِي عَلَّمَ بِٱلۡقَلَمِ. عَلَّمَ ٱلۡإِنسَٰنَ مَا لَمۡ يَعۡلَمۡ.
شکسپیر: «کتاب، بزرگترین اختراع بشر است».
به نام خدا
سرانهی مطالعه
عامترین تعریف از سرانهی مطالعه: میانگین مدت زمان مطالعهی یک نفر در یک شبانهروز است. اما لزوماً همیشه این تعریف صادق نیست و میتوان به جای مدت زمان از تعداد کتابها یا تعداد صفحات خوانده شده در طول روز نیز برای تعریف سرانهی مطالعه بهره جُست.
◆ سیاسی

خالد شیخی- سقز 1397/10/19
خاورمیانه جغرافیای عجیبی است. سرزمینی به شدّت زخم خورده و خسته از جنگهای طولانی و گسترده، با ادیانی بزرگ که مدّعی روح صلحطلبی، عدالت و امنیّتاند. مردمانش به ظاهر بیزار از جنگ و خونریزی، در همان حال به فجیعترین شیوه خونریز، ضدّ هم و قاتل هماند. جزو جهان سوّم و مناطق عقبماندهی تاریخ، امّا پر از باورهای پرادعا؛ با ادّعاهای جهانی برای رستگاری جهان و جمهور. پر از باورهایی که بانک عدالت و یکسانیشان گوش فلک را و تاریخ را کر کرده است؛ در همان حال سرشار از عقاید ضدّ یکسانی و ضدانسانی؛ و لبریز از ناسازگاریهای وحشتناک؛ که هر کدام خود را حقّ محض و دیگران را ناحقّ صددرصد میدانند.
◆ اجتماعی

محمّدنافع علایینیا - کارشناس ارشد مهندسی توسعهی روستایی 1397/11/01
امروزه حقوق شهروندی همانند بیشتر حقوقی که از جنبههای گوناگون برای انسان قائل میشوند، به وفور تکرار میگردد و صد البتّه که مراعات حقوق شهروندی از سوی همهی طرفهای ذیربط یکی از مهمترین پایههای ایجاد، دوام و قوام یک جامعه سالم و توسعه یافته است، که برای این ادّعا میتوان در جای خود دلایل لازم را بیان نمود. فلذاست که برای نتیجهگیری نسبی از بحث باید در ابتدا تعریفی از شهروند و حقوق شهروندی ارائه داده و سپس به مبانی آن از دیدگاه مکاتب مختلف اشاره نمود.
◆ تاریخی

وصفی عاشور ابوزید ترجمه: اصلاحوب 1397/11/11
چه بسا انسانهایی که عمرهای طولانی داشتند امّا وقتی مرگ صفحهی زندگیشان را در هم پیچید، نه کسی از آنان باقی مانده است و نه اثری وجود دارد. چه بسیار دعوتگران و مصلحانی که عمری کوتاه داشتند امّا برکات و تأثیرات آنان به همان دوران اندک زندگیشان محدود نمانده است. به سرور آدمیان و حبیب ربّ العالمین محمدّ مصطفی نگاه کنیم که بیست و سه سال از عمر مبارکش در راه دعوت در مکه و مدینه سپری کرد و این دو دورهی کوتاه چهرهی زمین را تغییر داد و روند جهان را دگرگون کرد.
◆ ادب و هنر

عرفان حسینپناهی 1397/10/02
از آموزههای مهمّ قرآنی، تاکید بر شادمانی و خوشحالی است. غم و اندوه در قاموس قرآنی جایگاهی ندارد:
«قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ» [يونس: ۵۸]: یعنی به داشته های که خداوند به شما ارزانی داشته و نگاهی توام با مهر و محبت به شما دارد شاد باشید.